Rezygnacja z awansu i powrót na wcześniejsze stanowisko

Zmiana warunków pracy lub płacy za porozumieniem stron

Porozumienie zmieniające, obok wypowiedzenia zmieniającego, jest podstawowym sposobem modyfikacji warunków zatrudnienia. Chociaż nie zostało ono wprost uregulowanie w Kodeksie pracy (K.p.), to jednak w praktyce jest szeroko stosowane. Dopuszczalność jego stosowania jest powszechnie akceptowana w doktrynie prawa pracy i oraz w orzecznictwie sądowym.

Zmiana warunków pracy lub płacy za porozumieniem stron wymaga zgodnego oświadczenia woli obu stron umowy o pracę. Może to dotyczyć każdego rodzaju umowy o pracę oraz wszelkich postanowień umownych. Dopuszczalność zawierania porozumień zmieniających wynika z zobowiązaniowego charakteru stosunku pracy oraz znacznej swobody stron umowy o pracę, ograniczonej jedynie przez przepisy prawa, właściwość stosunku pracy oraz zasady współżycia społecznego (art. 3531 K.c.). Porozumienie zmieniające dla swej skuteczności powinno zawierać wskazanie, które warunki ulegają zmianie, oraz określenie, że strony zgodnie wyrażają wolę na dokonanie konkretnej zmiany. Porozumienie zmieniające w celu uniknięcia ewentualnych sporów najlepiej zawrzeć na piśmie, choć nie jest to forma konieczna dla jego ważności. Zawarcie porozumienia zmieniającego następuje zwykle przez złożenie przez pracodawcę pisemnej propozycji pracownikowi i wyrażeniu przez niego zgody. Często porozumienie zmieniające warunki pracy lub płacy ma postać aneksu do umowy o pracę, w którym strony zgodnie wskazują, które warunki zatrudnienia ulegają zmianie.

Wystąpienie przez pracownika z propozycją zmiany treści umowy o pracę

Wystąpienie z propozycją zmiany treści umowy o pracę za porozumieniem stron stanowi w istocie ofertę zgodnej zmiany warunków pracy lub płacy, do której stosuje się odpowiednio – na podstawie art. 300 K.p. – przepisy Kodeksu cywilnego (art. 66 i nast.). Podobnie wskazywał SN w wyroku z 4.10.2000 r. (I PKN 58/00, OSNP Nr 9/2002, poz. 211). Oznacza to, że pracownik lub pracodawca może przyjąć ofertę drugiej strony pragnącej zmienić treść umowy o pracę w określonym terminie przez zwykłe wyrażenie na to zgody. Istotne jest przy tym, że zgoda powinna być uzewnętrzniona w sposób wyraźny – stanowi ją z reguły wyraźne oświadczenie o przyjęciu propozycji.

Możliwość natychmiastowej zmiany warunków zatrudnienia

W porozumieniu zmieniającym, oprócz wskazania zakresu zmian warunków umowy o pracę, celowe jest też podanie daty, od kiedy nowe warunki mają obowiązywać. Jeśli zaś strony wprost nie określiły tego terminu, przyjmuje się, że zmiana treści umowy następuje w dacie zawarcia porozumienia zmieniającego. Możliwość natychmiastowej zmiany warunków zatrudnienia stanowi istotną zaletę porozumienia zmieniającego w porównaniu do wypowiedzenia, gdyż przy wypowiedzeniu zmieniającym zaproponowane w nim zmiany wchodzą w życie dopiero po upływie okresu wypowiedzenia, który może trwać i 3 miesiące.

Porozumienie zmieniające jest, jak zostało to już powiedziane, ofertą i jeśli pracodawca ową ofertę przyjmie – Pan nie może się z niej wycofać. Jednak pracodawca może odmówić przyjęcia Pana propozycji, ale nie będzie to od razu oznaczało, że powinien ją traktować jako wypowiedzenie. Odrzucenie porozumienia zmieniającego nie przemienia go automatycznie w wypowiedzenie i nie skutkuje rozwiązaniem stosunku pracy.